V Konferencja „Perspektywy rozwoju laboratoriów badawczych”

Po długiej pandemicznej przerwie w końcu mogliśmy się spotkać twarzą w twarz na jubileuszowej konferencji w DW „Jaskółka” w pięknych okolicznościach przyrody w Ustroniu. Liczne grono uczestników podkreślało, że mają już dosyć wszelakich Zoomów, Teamsów i innych komunikatorów i w końcu się udało. Na ile to „powrót do normalności”, a na ile chwilowy kaprys – zobaczymy.

Konferencję otworzyli redaktor zarządzająca czasopisma „Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski” Paulina Prencel oraz jego redaktor naczelny – Rajmund Michalski. Wykład inauguracyjny zatytułowany „Audit wewnętrzny w obszarze działalności technicznej jako element doskonalenia laboratorium badawczego” wygłosiła Pani Agnieszka Wiśniewska – ekspert z zakresu systemu zarządzania i działalności technicznej laboratoriów. W wystąpieniu omówiła cele, zakres oraz kryteria auditu wewnętrznego, powołując się na praktyczne przykłady. Następnie przedstawiła wszystkie najistotniejsze wymogi normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02, przy każdym z nich stawiając pytania: „Co analizować?”, „O co pytać podczas auditu?”. Kolejno Pan  Roman Komor przedstawił ofertę firmy FOSS w zakresie pomiaru materii organicznej gleby metodami bliskiej podczerwieni. Po sesji miała miejsce dyskusja, którą kontynuowano w kuluarach w ramach przerwy kawowej.

Kolejną sesję rozpoczęła Pani Agnieszka Matera-Witkiewicz – kierownik Biobanku Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, która opowiedziała licznie zebranym o systemach jakości w jednostkach biobankujących do celów naukowych jak i badawczo-rozwojowych. Prelegentka wyjaśniła cele i zadania biobanków, następnie omówiła regulacje prawne i wytyczne dla tego obszaru, kładąc nacisk zwłaszcza na publikacje dotyczące standardów jakości dla biobanków polskich. Kolejno wystąpił Pan Andrzej Wilczek, który przestawił praktyczne aspekty spójności pomiarowej w nowoczesnym laboratorium oraz sposoby jej zapewnienia.

Po przerwie obiadowej, przy pełnej sali, Pan Andrzej Hanz, Dyrektor Zakładu Mechaniki i Akustyki Głównego Urzędu Miar, omówił w jaki sposób prawidłowo sprawować nadzór nad wyposażeniem pomiarowym laboratoriów. W trakcie swojego wystąpienia przedstawił cykl życia wyposażenia pomiarowego – od potrzeby, wynikającej z planowanej działalności organizacji, prze selekcję i wybór sprzętu, jego instalację, aż po pierwsze wzorcowanie oraz ustalenie harmonogramu kolejnych wzorcowań i sprawdzeń okresowych. Kolejno prelegent przybliżył uczestnikom proces wzorcowania powołując się na wymogi normy PN-EN ISO 17025:2018-02 oraz omówił pojęcia prawnej kontroli metrologicznej.

„Na deser” ponownie wystąpiła Pani Agnieszka Wiśniewska omawiając procesy weryfikacji/walidacji metod jako elementu zapewnienia ważności uzyskiwanych wyników. Prelegentka na początku wyjaśniła termin „wynik ważny”, czyli wynik uznany za miarodajny – uzyskany metodą zweryfikowaną lub zwalidowaną w danym laboratorium, gdzie szczególnie skupiła się na różnicach między weryfikacją a walidacją. Kolejno wyjaśniła co należy zrobić przed przystąpieniem do każdego z tych procesów oraz omówiła parametry walidacyjne/ weryfikacyjne. Duży nacisk położyła na fakt, iż prawidłowo zaplanowany i rzetelnie przeprowadzony przez laboratorium proces weryfikacji/ walidacji dostarcza obiektywnych dowodów potwierdzających możliwość uzyskiwania wyników ważnych.

Wieczorem odbyła się uroczysta kolacja, którą najwytrwalsi zakończyli następnego dnia nad ranem…

Drugi dzień zdominowały Panie Katarzyny. W sesji przedpołudniowej swoje wystąpienia zaprezentowały Pani Katarzyna Kluska („Akredytacja materiałów odniesienia w kontekście nowej normy ISO 17034”) oraz Pani Katarzyna Więcek („Wymagania techniczne dotyczące produkcji materiałów odniesienia w normie PN-EN ISO 17034:2017-03”) – przedstawicielki Centralnego Laboratorium Pomiarowo-Badawczego. W pierwszym wystąpieniu prelegentka omówiła m.in. kompetencje producentów materiałów odniesienia oraz ich system akredytacji. Druga z prelegentek wyjaśniła różnice w wymaganiach dla materiałów odniesienia a certyfikowanych materiałów odniesienia, omówiła zasady postepowania z materiałem, jego przechowywanie orz przetwarzanie. Wyjaśniła także zagadnienie spójności pomiarowej wartości certyfikowanych, która powinna być ustanowiona zgodnie z mającymi zastosowanie wymaganiami ISO/IEC 17025.

Po dyskusji i przerwie kawowej Pani Katarzyna Szymańska – ekspert z zakresu systemów zarządzania w laboratoriach omówiła funkcje oraz przypisane do nich wymagania kompetencyjne personelu laboratorium. W czasie swojego wystąpienia przybliżyła także, powołując się na praktyczne przykłady, zakres nadzoru nad personelem oraz monitorowania jego kompetencji a także narzędzia, którymi można się w tym celu posłużyć. Ostatnie wystąpienie było poświęcone nowym wyzwaniom dla laboratoriów w zakresie analityki próbek środowiskowych.

Jak mówi przysłowie: „wszystko dobre co się dobrze kończy” i tak właśnie było w Ustroniu podczas V Konferencji „Perspektywy rozwoju laboratoriów badawczych”. Uczestnicy tego ważnego wydarzenia otrzymali nie tylko sporą dawkę wiedzy od znakomitych ekspertów, ale także mieli okazję zapoznać się z ofertą w zakresie sprzętu laboratoryjnego. Każdy uczestnik, poza dużą dawką wiedzy, otrzymał materiały konferencyjne, certyfikat potwierdzający uczestnictwo oraz nowości wydawnicze przygotowane przez organizatorów: najnowszy numer czasopisma „Laboratorium – Przegląd Ogólnopolski”, „Poradnik Analityka 2022”, oraz książkę „Bezpieczeństwo wody. Problemy i wyzwania”.

Dziękujemy sponsorom konferencji, organizatorom oraz Państwu za udział w tym wydarzeniu i już teraz zapraszamy za VI Konferencję z cyklu „Perspektywy rozwoju laboratoriów badawczych”, która, mamy nadzieję, odbędzie się już za rok.